شروع هنر و معماری در تمدن اژه و یونان باستان با تفکر و در عین حال استفاده از تخیل و احساس  انسان با نقش پردازی خدایان شروع می شود.

ما در فصل اول زیبایی شناسی در معماری و هنر به سراغ حضور خدایان در میان اندیشه انسان های یونان باستان می رویم چرا که اوج هنر و فرم پردازی درباره نقش خدایان و ارتباط میان این نقش پردازی ها و اصول زندگی اخلاقی در جامعه یونان باستان بوده است که تعریف زیبایی و حضور زیبایی شناسی را در این تمدن خلق کرده است.

انسان هنرمند که خود را بنام انسانی خالق زیبایی می شناسد کمال خود را در فرم پردازی بر اساس شخصیت خدایان می بیند و اینگونه خود را وقف زنده نگه داشتن این تفکر که ایده خلق فرم او بوده است کرده و اینگونه جامعه خود را درگیر نگرش خداگونه انگاری انسان ها کرده است.

شخصیت پردازی های خدایان در یونان باستان به نوعی تمام تاریخ اندیشه را در برگرفته است و امروزه نیز اندیشمندان و هنرمندان، خود را میراث دار این هنرها می دانند. 

گرچه امروز دغدغه من ایده زیبایی خلق فرم در تاریخ معماری و هنر غرب است اما این نگرش در ایران باستان و تمام تاریخ هنر جهان بوده است حتی در تمدن مایاها که به طرز عجیبی بدون هیچ گونه ارتباطی با جهان خارج خود بوده اند. 

پس این ایده خلق فرم از نگاه به حضور و نقش پردازی خدایان در تمام جهان یک اصل برای رسیدن به فرم بوده است تا اثر گذاری این نقش پردازی ها در جامعه بیشتر و بیشتر باشد و اینگونه انسان به کمال خود برسد.

در کتاب زیبایی شناسی در معماری همین نقش نگرش به خدا در قرون وسطی به طرز عجیبی کلیت دغدغه گروتر برای تدریس ایده خلق فرم کلیسا در آن دوره بوده است که به زیبایی آن را از دل فرم ها و نگرش فیلسوفان قرون وسطی بیرون کشیده است.

حتی در زیبایی معماری ایرانی اسلامی نیست نقش خدا ایده فرم مساجد و پاداش خدا ایده خلق فرم باغ ایرانی برای تحول و رشد این فضای شاعرانه ایرانی شده است. 

پس فارق از قانون اثبات خدا ، اگر در هنر می کاوید و بدنبال زیبایی و ایده آن هستید بزرگترین درس زیبایی شناسی در غرب را باید در ایده های خلق زیبایی در تمدن اژه و یونان باستان که همان نقش پردازی برای خدایان است بیابید و گرنه دانش هنری شما نقصی انکارناپذیر دارد.

از آنجا که نگاه به خدا همیشه و همراه اخلاق ساز بوده است پس فارق از اثبات وجود خدا کلمات پس از خدا همیشه تبدیل به فرم شده اند مانند: آتنا خدای جنگ و جنگاوری که عطوفت و مهربانی را هم در برگرفته است 

پس مجسمه آتنا شامل پیام پیروزی در جنگ و حمایت خدایان را دارد و اخلاقی از جنس ساختن قدرت و شجاعت و دفاع از سرزمین را پرورش می دهد و در فرم معماری معبد آتنا فضای برای گفتار از شجاعت و درک آن فراهم میشود و این اندیشه و درک این احساس از هر سوی معماری این معبد به جسم و جان یک یونانی باستان تزریق می شود. 

بلی این قدرت معماری و هنر است که بر انسان تاثیری از جنس تفکر و احساس را می سازد و این تاثیر جامعه را شکل می دهد.

برای همین به سراغ این تمدن می رویم و در فصل اول زیبایی شناسی در معماری و هنر تمام اندیشه تخیل و احساس را با هم بررسی می کنیم تا بن مایه ی ایده های خلق فرم را در تمام تاریخ غرب بشناسیم.