معماری زاها حدید که معماری اش معنای ظهور و پدیدار شدن را فریاد می زد تا پایان عمر در قضاوت بی سوادان به فرمالیستی بودن متهم می شد و در این دوره سعی کردم تا اثبات کنم که فرم های معماری زاها حدید به شدت تحت تاثیر کتاب وضع بشر فیلسوفی به نام هانا آرنت بوده است و اینگونه اثبات کردیم که این معمار بزرگ چگونه فرم هایش را درآمیخته با محتوایی از اندیشه ناب یک زن فیلسوف در جامعه پدیدار میکرد و چگونه باعث ارتقاء مبانی نظری و زیبایی شناسی در معماری شد و صد البته زیبایی شناسی زاها حدید به شدت بر جامعه جهانی تاثیر گذار بوده است. به همین دلیل کتاب وضع بشر هانا آرنت را به صورت درس گفتار و متن خوانی تدریس کرده و اتصال این اندیشه به فرم های زاها حدید را مورد بحث و بررسی قرار داده ایم.

وضع بشر  the human condition (حال و روز بشر)

1-زندگی وقف عمل و وضع بشر

هانا آرنت میگه اصطلاح زندگی عملی ( زندگی عمل ورز) در برگیرنده 3 فعالیت بشری بنیادین است

1-زحمت             2-کار                   3-عمل

( که هر یک از این فعالیت ها متناظر با یکی از شرایط اساسی که تحت آن ها آدمی بر روی کره خاکی، حیات پیدا کرده است)

1-زحمت: متناظر با روند زیستی بدن انسان که همان رشد خود انگیخته، سوخت و ساز بدن است. زحمت در گرو نیازمندی ها و ضروریات حیاتی است وضع بشری زحمت، خود زندگی است!

2-کار: فعالیتی متناظر با غیر طبیعی بودن وجود بشری و ربطی هم به چرخه حیاتی بشریمان نداره و فنا پذیری وجود بشری رو ترمیم نمیکند. کار، جهانی ” مصنوع ” از اشیا  را فراهم می کند که به نحوی مشخص با هرگونه محیط طبیعی فرق دارد. یکایک زندگی های فردی، درون محدوده کار سکنی دارند.

حال آنکه خود جهان قرار است بیش از همه آنها عمر کند و از همه آنها فراتر برود.

وضع بشری کار، جهانی بودن است.  worldliness(مادیت ، دنیاپرستی ، تمایل به ماده پرستی و جسمانیت)

3-عمل: یگانه فعالیتی که بدون واسطه اشیاء یا مواد مستقیماً میان انسان ها جریان دارد، متناظر با وضع بشری تکثر، متناظر با این امر واقع که انسان ها و نه انسان، برکره زمین به سر می برند و ساکن جهانند.

این تکثر هم شرط لازم و هم شرط کافی، هرگونه زندگی سیاسی است.

همینجا هانا آرنت می آید زندگی سیاسی رو تعریف می کند با مثال :

رومی ها سیاسی ترین ملت بودند چون در زبانشان عبارت:

زندگی کردن و درمیان انسان ها بودن متناظر بود با مردن و دیگر میان انسان ها نبودن! و وضع بشری عمل، تفاوتی است که در تکثر وجود دارد و هانا آرنت می خواهد به آن تأکید کند! و می گوید: تکثر، از آن رو شرط عمل بشری است که همه ما یک چیز یعنی انسان هستیم، به گونه ای که هیچ کس هرگز عین هیچ کس دیگری نیست که روزی، روزگاری زیسته، می زید یا خواهد زیست!

به گفته هانا آرنت فضیلت شجاعت به عنوان یکی از اساسی ترین مواضع سیاسی، چیزی بود که در قرون وسطی از آن خبری نبود.

تا اینکه در دوره رنسانس فیلسوفی به نام ماکیاولی ایتالیایی 1469-1527 (فیلسوف، شاعر ، مورخ و نمایش نامه نویس) بر آن شد تا منزلت قدیم سیاست را دوباره به آن بازگرداند و این شجاعت را در خیزش از پستی به اوج ، از خلوت به شهریار شدن، یعنی از اوضاع و احوال مشترک در میان همه انسان ها، به جلال پر فروغ کردارهای سترگ توصیف کرد.

مساله برای ماکیآولی این  است که شما در عرصه عمومی چه کنشی میتوانید داشته باشید؟ ( این خیزش از یک حیطه یا مرتبه به حیطه یا مرتبه بالاتر مضمونی که مکررا در آثار ماکیاولی میبینیم.)

جالبه که ما در دوره رنسانس میدان ها رو داریم. حضور پله برای بالاآوردن میدان مجسمه مارکوس اورلیوس نماد شجاعت

میکل آنژلو 1475-1569 میدان کاپیتولین 1532

در دوره رنسانس ما انسانی را داریم که داره جهان رو کشف میکنه ، مثل کشفیات علمی کوپرنیک، کپلر و بعدش گالیله و در هنر میکل آنژلو و داووینچی و در سیاست افرادی مثل ماکیاولی

بنابراین شجاعت سرآمد فضایل سیاسی شد و تنها کسانی که واجد این صفت بودند، می توانستند به جمعی راه پیدا کنند که به لحاظ محتوا و مقصود سیاسی بودند و به این طریق از صرف با هم بودنی که به واسطه ضروریات زندگی بر همگان تحمیل میشد فراتر میرفتند.

عملی که برای انسان عظمت و بزرگی بیاورد، لازمش احساس شجاعت است. یعنی خود انسان بیاید در مرکز قرار بگیرد و کوپرنیک که گفت خورشید در مرکز جهان است، انقلابی به راه انداخت که اولین قربانی اش کلیسا نماینده آسمان بر زمین بود چرا که دیگر خود زمین قداستش را از دست داد چه برسد به مقر آسمانی داشتن بر روی آن. اینجاست که انسان انگشت خود را از اشاره و طلب  به سوی کلیسا به سمت خود میچرخاند و …

قرار است قدم به قدم با این دوره فوق العاده با اندیشه های هانا آرنت و فرم های معماری زاها حدید آشنا بشوید ( گرچه به معماری یونان – رم باستان – قرون وسطی و رنسانس نیز سر میزنیم تا فرایند ادراک اندیشه و فرم های معماری زاها حدید برایمان آسانتر شود …